maandag 1 april 2019

Uit de kast (10): 'Ja, ter ere van wie, eigenlijk?'

Ik heb me voorgenomen om op geregelde tijdstippen een cd uit de kast te halen die ik al jaren niet meer heb opgezet. Ik beluister de opname opnieuw en breng er hier kort verslag over uit.

Beethoven, Missa solemnis
La Chapelle Royale, Collegium Vocale, Orchestre des Champs Elysées, Philippe Herreweghe


Beethoven heeft zich serieus uit de naad gewerkt voor zijn Missa Solemnis. Niet alleen heeft hij er maanden, zelfs enkele jaren, aan gezwoegd. Ook in lengte stijgt ze ver boven de traditionele gebruiksmis uit, waardoor de compositie eerder voor de concertzaal lijkt bedoeld. Bovendien gebruikt hij zowat alle componeertechnieken die hij gedurende zijn carrière aanwendde in dit magistrale werk. Met de uitvoerders hield hij trouwens weinig rekening, hij drijft ze tot het uiterste. John Eliot Gardiner noemde het werk 'het koorzangersequivalent van het beklimmen van de Mount Everest'. Maar waarom getroostte hij zich al die moeite? Was de doorgaans voor verlichte humanistisch geïnspireerde deïst/panthëist die nooit een mis bijwoonde strikter in de leer dan hij zelf graag liet uitschijnen? Zou hij dit echt enkel gedaan hebben om de mogelijke broodheer aartshertog Rudolf van Oostenrijk gunstig te stemmen? Of toch om een geestelijk statement te maken? Beethoven-biograaf Jan Caeyers hecht veel belang aan deze laatste these, omdat het Dona nobis pacem (geef ons de vrede) opmerkelijk uitgebreider wordt uitgewerkt dan de andere ordinarium-delen. Een thema overigens dat Beethoven twee jaar later nog eens zal hanteren in zijn bekendste werk, de negende symfonie. Maar dan op tekst van Schiller.
Het waarom zullen we nooit helemaal achterhalen, maar de Missa Solemnis is wat mij betreft dé ultieme Beethoven-compositie, met de romantische kunstenaar als gids naar het hogere. De versie van Philippe Herreweghe doet het werk alle eer aan. Voor mij persoonlijk mochten de solo-zangeressen ietsje minder vibrato gebruiken, maar een kniesoor die daarom maalt.
Giovanni

Geen opmerkingen: