Posts tonen met het label Bach. Alle posts tonen
Posts tonen met het label Bach. Alle posts tonen

maandag 19 maart 2007

Giovanni: 'Handen en ogen van de meesters'


Er zijn zo van die momenten dat je instellingen, zoals bijvoorbeeld een bibliotheek, onmiskenbaar naar hun echte waarde weet te schatten.
Enkele weken geleden ontleende ik in de bibliotheek van Lokeren de DVD Piazzolla, a portrait. Op de DVD staat, behalve een steengoede en anderhalf uur durende documentaire, het laatste studio-optreden van de Argentijn en zijn kwintet gebrand.
Man, man !
Ik geloofde mijn ogen niet.
Tientallen cd's heb ik beluisterd met het werk van Piazzolla.
Nu kon ik de meester aan het werk zien.
Handen als kolenschoppen. (Moet wel met die bandoneon)
Ogen die vuur schoten.
Een miniem knikje naar het publiek tijdens het applaus.
Opperste concentratie in zwart maatpak. En een strenge, angstaanjagende blik naar de muzikanten. Wie die avond ook maar één noot verkeerd durfde te spelen, zou door de meester persoonlijk gevierendeeld worden.
Een dergelijke kijk- en luisterervaring doet iets met een mens.
Na het bekijken van de DVD dacht ik wat verder.

Ik zou Bach wel eens op DVD aan het werk willen zien. Als koormeester van de Thomaskerk in Leipzig bijvoorbeeld, waar hij de meeste van zijn cantates en oratoria schreef en uitvoerde. Het zal niet meer lukken, vrees ik. De man is niet alleen al eeuwen dood, behalve zijn muziek heeft hij niets tastbaars achtergelaten. Geen huis, geen meubels, geen orgel. De kastelen en kerken waar hij verbleef en werkte zijn ofwel afgebrand, of er rest niets meer van de oorspronkelijke inrichting.

Of ik had wel eens een opname willen zien van de première van Mozarts Die Zauberflöte, die dertigste september 1791 in Wenen. Mozart dirigeerde zelf en gekscheerde er, volgens de overlevering, op los. Amper twee maanden later overleed hij.

Of ja, Gustav Mahler had ik zijn achtste symfonie wel eens willen zien en horen creëren. Hij tilde op 12 september 1910 in München zijn dirigeerstokje op voor de eerste uitvoering ervan, door 858 koorleden, 171 muzikanten en acht zangsolisten. Monumentaal moet het zeker geweest zijn, maar tegelijk - voor één keer wijk ik af van het less is more-principe - magistraal. Een kunstwerk zonder gelijke, die achtste symfonie.
Ik was er niet bij in München.

Er is zoveel dat ik niet meegemaakt heb. Zoveel mooie dingen die ik (nog) niet ervaren heb.
Dat durf ik al eens te betreuren.
En,... dan is het, zo af en toe, hoopvol om te weten dat bibliotheken in sommige gevallen een uitkomst kunnen bieden
Ook al is dat niet altijd op DVD.

(de foto toont de hoes van de hierboven geroemde DVD
Piazzolla in portrait,
een productie van BBC en Opus Arte - De DVD kan o.a. besteld worden via azur.be )

vrijdag 19 januari 2007

Giovanni: 'De lijstjes en Bach'

Lijstjes. Je kan er niet langer naast, overal duiken ze op. Sinds vorig jaar volgt ook Klara de trend. Met hun Top 75 van de klassieke muziek.
Bach, Johann Sebastian uiteraard, voerde in de laatste editie het lijstje aan met zijn Mattheuspassie. Op twee: dezelfde grootmeester met zijn cellosuites.
Is Bach de terechte nummer één ?
Volmondig antwoord ik: 'Ja !'
Bach is een klepper.

Heel wat van Bachs werken durf ik, qua opbouw, met een gigantisch kruiswoordraadsel vergelijken. Een redacteur van kruiswoordpuzzels plaatst woorden horizontaal en verticaal, op de plaats waar de woorden kruisen moeten de letters matchen. Geen gemakkelijke opdracht. De structuur van Bachs muziek, althans van heel wat werken, is vergelijkbaar, maar ontelbare malen complexer. Alsof er aan het kruiswoordraadsel dimensies worden toegevoegd: de woorden van de Bach-puzzel zijn ook leesbaar van onder naar boven, van rechts naar links, diagonaal van linksboven naar rechtsonder en omgekeerd, van rechtsboven naar linksonder en omgekeerd,... Gebruik uw verbeelding en voeg er voor mijn part nog wat extra dimensies aan toe. Gekkenwerk om dat alles te doen matchen. Maar Bach doet het. Hij gebruikt daarbij geen jokers. Geen zwarte vakjes zoals in de traditionele kruiswoordpuzzels. Niet verwonderlijk eigenlijk dat er in de literatuur aan Bach tal van opmerkelijke, zelfs metafysische, gaven worden toegedicht.

En... nu komt het.
Eens Bach die logische, ja, zelfs mathematische constructie op papier heeft gezet, moet hét nog gebeuren. Tijdens de uitvoering van het werk worden wiskunde en logica schoonheid, emotie en ontroering. Kunst !
Een raadsel met kosmische proporties, als je 't mij vraagt.