Uit de kast (14): 'Ontspannen Magdalena Kozena in moedertaal'

Ik neem op geregelde tijdstippen een cd uit de kast en beluister de opname opnieuw.
Vandaag, nummer 14.

Magdalena Kozena, Songs my mother taught me
Traditionals, Janacek, Dvorak, Schulhof, Eben, Rösler, Novak, Martinu

Met de eerste track op deze cd is de toon meteen gezet, we begeven ons op het pad van de volksmuziek. Kozena zingt de traditional Kebych bola jahodu (Als ik een aardbeidplant was) a capella, ruw en gutturaal, alsof niet geoefende stemmen in een bruine kroeg het zouden verklanken. In de liederen die volgen hanteert ze haar klassiek geschoolde stem, maar de Tsjechische muziek houdt stand, met songs die haar effectief door haar moeder werden aangeleerd of die ze leerde kennen op dorpsfestivals. De luisteraar krijgt arrangementen van volksmelodieën voorgeschoteld, in de volksmuziek gewortelde kunstmuziek van Janacek (1854-1928), Dvorak (1841-1904), Schulhof (1894-1942), Eben (1929-2007), Novak (1870-1949) en Martinu (1890-1959), fragmentjes of volledige kortere cycli. De liederen zijn stuk voor stuk sfeervolle miniatuurtjes en doordat ik de cd kocht in een goedkope driedelige promobox* mis ik het boekje met de teksten en hun vertalingen ontzaglijk. Hier en daar biedt het internet soelaas. Genoeg om het aangrijpende lied van Dvorak te begrijpen dat de titel gaf aan deze recitalcd, over het belang van het doorgeven van liederen, van generatie op generatie.

When my old mother taught me songs to sing,

Tears would well strangely in her eyes.

Now my brown cheeks are wet with tears,

When I teach the children how to sing and play! 

Genoeg om te vatten dat Pasala volky een getoonzette dialoog is tussen een sluwe jongen en een flirterig meisje. Gesneden brood voor Kozena die er haar operaskills volledig in uit kon spelen.

Op enkele uitzonderingen na (het spannende en opbeurende Muzikanti van Janacek bijvoorbeeld, je hoort glashelder het ongecompliceerde van in groep muziek maken) hangt er een sluier van weemoed over deze plaat. Veel liefdesverdriet, veel onbereikbare geliefdes.

Kozena zingt met de kwaliteit die we van haar gewend zijn en hoorbaar ontspannen, met het gemak van iemand die in de moedertaal mag zingen. Om kort te gaan: prachtig vertolkt en een puntgave selectie van liederen uit het gevierde maar ook nauwelijks gekende Tsechische liedrepertoire. De composities van Peter Eben - in I dare not ask duidelijk refererend naar Dowland - en Vitezslav Novak - Fairytale of the heart - waren voor mij echte revelaties.

Giovanni

* Samen met de cd's Lamento en French aria's door Magdalena Kozena.